In mijn vorige blog beschreef ik de laatste theorie over de link tussen het epstein-barrvirus en multiple sclerose (MS). Volgens deze theorie zijn de T-cellen van het immuunsysteem van een geïnfecteerd persoon geneigd om myeline aan te vallen doordat stofjes in de myeline lijken op het epstein-barrvirus. Eenmaal geïnfecteerd door het epstein-barrvirus (denk aan mensen die de ziekte van Pfeiffer hebben gehad), wil je dus vermijden dat je T-cellen in aanraking komen met de myeline die zich in je hersenen en ruggenmerg bevinden. Zeker als je al de diagnose MS hebt, zoals ik.
In principe bestaat er zoiets als een bloed-breinbarrière die de T-cellen buiten je hersenen en je ruggenmerg houden. De bloed-breinbarrière is in feite een beschermlaag tussen de aderen die zich in de hersenen bevinden en het brein zelf. Deze aderwand laat dus niet zomaar alles door richting de hersenen. En andersom komen niet alle stofjes uit de hersenen zomaar in de bloedbaan.
Dit is anders wanneer er sprake is van ontstekingsreacties. Ontstekingsreacties zijn een signaal van het immuunsysteem, waarbij delen van het immuunsysteem aan andere delen van het immuunsysteem zeggen ‘Hey, er gaat hier iets mis. We hebben hulp nodig!’. Om goed hulp te kunnen bieden, gaan bij ontstekingsreacties delen van de bloed-breinbarrière open. Hierdoor kunnen hulptroepen, waaronder de T-cellen van het immuunsysteem, door de bloed-breinbarrière heen en kunnen ze hulp bieden aan de andere zijde van de bloed-breinbarrière. (Tenminste, dat is het idee. Want wanneer de T-cellen, die zo zijn geprogrammeerd dat ze het epstein-barrvirus aan moeten vallen, eenmaal in de hersenen of het ruggenmerg komen, kunnen zij daar dus ook schade aanrichten door myeline aan te tasten.)
Het is uit wetenschappelijke onderzoeken in ieder geval bekend dat ontstekingsreacties in de hersenen daarom voor een breuk in de bloed-breinbarrière zorgen (zie de wetenschappelijke bronnen die ik voor deze blog gebruikt heb onderaan deze pagina). Maar daarnaast tonen onderzoeken ook aan dat als er ontstekingssignalen door de bloedbaan stromen en daardoor langs de bloed-breinbarrière komen, dit eveneens tot een breuk in de bloed-breinbarrière kan leiden. Als je een gezonde bloed-breinbarrière wil, kun je dus het beste ontstekingen in zowel je hersenen als in de rest van je lijf voorkomen.
Uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken blijkt dan ook dat de bloed-breinbarrière bij mensen met MS aangetast is. Zeker op momenten dat de ziekte actief is.
Ik heb daarom geprobeerd op een rijtje te zetten wat de mogelijke oorzaken zijn van een defecte bloed-breinbarrière. Waarschijnlijk kan de wetenschap daar in de toekomst meer aan toevoegen, maar wat ik in ieder geval ontdekt heb in de huidige wetenschappelijke literatuur, zijn deze factoren:
1. Onstekingen in de darmen
Tussen je darmen en je hersenen loopt een lange zenuwbaan, genaamd de nervus vagus, die in staat is ontstekingssignalen van de darmen te communiceren naar de hersenen. Hierdoor kunnen ontstekingsreacties uit de darmen zich verplaatsen naar de hersenen en daar mogelijk voor schade zorgen. Het blijkt ook uit onderzoek dat mensen met MS meer ontstekingsreacties in hun darmen hebben dan gezonde mensen. Ik hier eerder uitgebreid over geschreven op darmrevolutie.nl.
2. Een defecte darmwand
De darmwand zorgt er net als de huid voor dat schadelijke stoffen van buitenaf niet zo makkelijk je lichaam binnen kunnen dringen. In je darmen bevinden zich allerlei bacteriën, virussen en voedselresten. Het is belangrijk dat die in de darmen blijven en dus niet in je bloedbaan terecht komen. Wanneer je darmwand echter beschadigd is, kunnen er schadelijke bacteriën en virussen in je bloedbaan glippen. En eenmaal in de bloedbaan, kunnen bepaalde bacteriën op andere plekken in je lijf voor ontstekingsreacties zorgen. Zeker als deze in de buurt van je bloed-breinbarrière komen, kan dit daar voor schade zorgen. Om deze redenen draagt een defecte darmwand ook bij aan het risico op Alzheimer. (Bij Alzheimer is er ook sprake van een defecte bloed-breinbarrière.) Hier heb ik eveneens een uitgebreid artikel over geschreven op darmrevolutie.nl. Ook komt een defecte darmwand vaker voor bij mensen met MS dan bij gezonde mensen.
3. Het inademen van rook
Roken, een gewoonte waar je beter niet aan kunt beginnen. Zeker niet als je ook in je pubertijd te maken hebt gehad met de ziekte van Pfeiffer. Of als je Alzheimer op latere leeftijd wilt voorkomen. Het roken van normale sigaretten en shag en ook het gebruik van e-sigaretten zorgt namelijk voor meer ontstekingsreacties en breuken in je bloed-breinbarrière.
Mogelijk heeft de rook van een barbecue of open haard hetzelfde effect. In een eerdere blog schreef ik al dat houtrook voor meer ontstekingsreacties in je lijf zorgt, dus waarschijnlijk heeft dit ook effect op je bloed-breinbarrière. Ik woon zelf in een huis die alleen verwarmd kan worden met een houtkachel en ik woon ook nog eens samen met iemand die gek is op barbecueën, dus ik zal goed op moeten letten.
4. Een vitamine D-tekort
Uit een onderzoek met ratten blijkt dat een vitamine D-tekort de bloed-breinbarrière aantast. Ik heb helaas geen onderzoek kunnen vinden, waarbij dit ook uit een onderzoek met mensen blijkt. Wel zijn er meerdere onderzoeken die aangeven dat een vitamine D-tekort vaker voorkomt bij mensen met MS en ook bij mensen met dementie dan bij gezonde mensen.
5. Stress
In mijn geval kwamen mijn eerste MS-symptomen op momenten dat ik veel stress op werk ervoer door een hoge werkdruk. Dan ga je je toch afvragen of stress een schadelijk effect heeft op de bloed-breinbarrière. En inderdaad, na een zoektocht op Google Scholar, kwam ik meerdere onderzoeken tegen die de link leggen tussen stress en een beschadigde bloed-breinbarrière. Overigens blijkt uit andere onderzoeken dat stress ook de kans op MS en op Alzheimer vergroot.
6. Parodontitis (tandvleesontsteking)
Parodontitis is een bacteriële infectie, die ontstaat door een tandvleesontsteking. En het woord ‘tandvleesontsteking’ zegt het eigenlijk al: er bevinden zich dan ontstekingsreacties in je lijf. Ik vroeg me daardoor af of zoiets als parodontitis dan ook voor een beschadiging van de bloed-breinbarrière zorgt. En ik kwam inderdaad een wetenschappelijk onderzoek tegen waarbij dat zo blijkt te zijn. En dat niet alleen, er zijn meerdere studies die ook aangeven dat parodontitis de kans op Alzheimer vergroot. Nu ik zwanger ben, heb ik zelf een verhoogde kans op een ontstoken tandvlees, dus ik zal extra goed mijn best moeten doen om dagelijks mijn tanden te stoken om parodontitis te voorkomen.