In mijn laatste blog vroeg ik me al schrijvend af of muizen met een experimentele vorm van MS ook last hadden van oxidatieve stress in hun brein, net als mensen met MS. En dat blijkt inderdaad zo te zijn.

Er zijn verschillende methoden om een vorm van MS op te wekken bij muizen. En gisteren kwam ik een wetenschappelijk artikel tegen, waarbij de onderzoekers analyseerden bij welke van deze methoden de muizen wel of geen last hadden van oxidatieve stress, net als het geval is bij mensen met MS. Nou bleek dat bij alle verschillende methoden die zij onder de loep hadden genomen, de muizen met een experimentele vorm van MS meer oxidatieve stress in hun brein hadden dan gezonde muizen.

Oxidatieve stress betekent dat er meer ROS in het lichaam rondcirculeert dan het lichaam kan opruimen. ROS staat voor Reactive Oxygen Species (in het Nederlands: Reactieve Zuurstofcomponenten). Er zijn verschillende soorten ROS en wat zij allemaal met elkaar in gemeen hebben is dat zij snel een chemische reactie aangaan met andere moleculen, waardoor andere lichaamsstofjes zoals eiwitten en DNA beschadigd kunnen raken.

In een gezond lijf bevinden zich genoeg antioxidanten, stofjes die de ROS onschadelijk kunnen maken. Maar wanneer het aantal ROS en antioxidanten uit balans is, spreek je van oxidatieve stress. Zo hebben mensen met MS een teveel aan ROS in hun hersenen, waardoor belangrijke hersencellen aangetast kunnen worden. Denk aan myeline en de voorlopers van myeline (de oligodendrocyten).

En muizen met een experimentele vorm van MS dus ook. Om deze reden zijn er in het verleden al heel wat onderzoeken geweest die het effect van antioxidanten uit voeding hebben getest op muizen met een experimentele vorm van MS.

Een voorbeeld hiervan is sulforafaan, een stofje dat in kruisbloemige groenten (bijvoorbeeld broccoli en bloemkool) is te vinden. Sulforafaan werkt niet alleen als antioxidant, maar het activeert ook een mechanisme dat ervoor zorgt dat cellen lichaamseigen antioxidanten inzetten om de ROS tegen te gaan.

Wanneer je lichaam een teveel heeft aan ROS, worden er in een gezond lijf antioxidanten ingezet om deze ROS onschadelijk te maken. Bij onderzoeken met muizen is in ieder geval bekend, dat als dit proces niet goed werkt en er dus te weinig antioxidanten worden ingezet, de ROS meer schade aanrichten. Sulforafaan werkt dus niet alleen als antioxidant, maar het wakkert ook andere antioxidanten aan om mee te helpen in de strijd tegen deze ROS.

Ik ben twee studies tegengekomen waarbij onderzoekers het effect van sulforafaan op muizen met een experimentele vorm van MS hadden getest. In de eerste studie uit 2013 werden muizen met een experimentele vorm van MS in twee groepen opgesplitst: een groep die dagelijks 50 mg sulforafaan per kilo aan lichaamsgewicht ingespoten kreeg, samen met een zoutoplossing. En een groep muizen die alleen geïnjecteerd werden met een zoutoplossing. De onderzoekers hielden vervolgens het gedrag van de muizen in de gaten: was er wel of geen sprake van verlamming van één van de poten?; was de staart minder krachtig?; waren de poten wat zwakker?

Vervolgens analyseerden de onderzoekers de hersenen en ruggenmerg van de beestjes om vragen te beantwoorden als: hoe gezond was de bloed-breinbarrière?; hoeveel myeline was er aangetast?; waren er veel ontstekingsreacties zichtbaar?; in welke mate hadden de muizen last van oxidatieve stress in hun brein? en in hoeverre had de sulforafaaninjectie de lichaamseigen antioxidanten aangewakkerd?

Uit de resultaten bleek dat de injectie met sulforafaan erg gunstig was:

1. De muizen uit de sulforafaan-groep hadden minder lichamelijke klachten dan de muizen uit de andere groep. In de tweede groep waren zelfs muizen die het niet overleefden, terwijl hier in de eerste groep helemaal geen sprake van was.
2. In de hersenen van de muizen uit de tweede groep was meer myeline aangetast dan in de hersenen van de muizen die sulforafaan hadden gekregen.
3. In de hersenen van de muizen uit de tweede groep bevonden zich meer ontstekingsreacties dan in de hersenen van de muizen uit de eerste groep.
4. De bloed-breinbarrière van de muizen uit de sulforafaan-groep was gezonder dan de bloed-breinbarrière van de muizen uit de andere groep.
5. In de hersenen van de muizen uit de sulforafaan-groep was er minder sprake van oxidatieve stress dan in de hersenen van de muizen van de andere groep.
6. Het was duidelijk dat de sulforafaan ook andere, lichaamseigen, antioxidanten had aangewakkerd in de bestrijding van ROS/oxidatieve stress.

De onderzoekers konden uit deze resultaten wel concluderen dat sulforafaan gunstig was bij muizen met een experimentele vorm van MS. Zij raadden daarom ook aan om dit goedje verder te onderzoeken in de behandeling van mensen met MS.

Een tweede onderzoek uit 2019 lijkt sterk op de studie uit 2013. Ook in deze studie werden muizen in twee groepen ingedeeld: een groep muizen die dagelijks 50 mg sulforafaan per kilo aan lichaamsgewicht ontvingen en een groep ‘placebo’ groep. Maar zij ontvingen dit al twee weken voordat er een experimentele vorm van MS bij hen werd opgewekt. Hierna werd de behandeling met sulforafaan of het placebo vier weken lang voortgezet.

De resultaten van dit onderzoek bevestigen de resultaten van het onderzoek uit 2013: de muizen die sulforafaan kregen, hadden minder lichamelijke klachten dan de muizen uit de andere groep; ook hadden de muizen uit de sulforafaan groep minder ontstekingsreacties, minder oxidatieve stress en minder aangetaste myeline in hun hersenen en ruggenmerg dan de muizen uit de andere groep.

Ook de onderzoekers van dit onderzoek concluderen dat sulforafaan een interessant bestanddeel is om mogelijk in te zetten bij mensen met MS. Wat het effect dan van sulforafaan precies is op mensen, zal dan nog verder onderzocht moeten worden.

Ik was zelf al begonnen met het slikken van pillen met broccoli-extract vanwege de hoge hoeveelheid sulforafaan die in broccoli-extract te vinden is, om een andere reden dan het verminderen van ROS. Een ex van mij had namelijk ooit geopperd dat ik misschien autisme zou hebben.

Nou herkende ik wel een paar autistische trekjes bij mezelf en ik moest toegeven dat ik mezelf wel vaak moest opladen na sociaal contact met wat nodige me-time. Ik schreef toen artikelen voor darmrevolutie.nl en besloot iets te schrijven over autisme. Ik ontdekte toen dat kinderen/mensen met autisme over het algemeen minder actieve ontgiftingsenzymen in hun lijf hadden dan mensen zonder autisme. Dit kan dan tot meer gifstoffen in het brein van mensen met autisme leiden. En ik las over het stofje sulforafaan dat deze ontgiftingsenzymen juist aan kan wakkeren, waardoor gifstoffen beter opgeruimd worden. (Voor de wetenschappelijke bronnen verwijs ik je naar het artikel over autisme op darmrevolutie.nl.)

Ik besloot zelf eens de proef op de som te nemen en te experimenteren met broccoli-extract. En inderdaad na een paar weken dagelijks broccoli-extract te nemen merkte ik een verschil: mijn sociale moeheid leek verdwenen. Ik zocht sociaal contact weer meer op en had minder behoefte aan me-time.

Maar was dat autisme of heeft dat met mijn MS te maken? Ik las namelijk ook in een ander onderzoek dat bepaalde ontgiftingsenzymen bij mensen met MS een genetische afwijking hebben. En misschien dat de sulforafaan wel de juiste ontgiftingsenzymen aanwakkert…?

Nu ik heb ontdekt dat sulforaan dus ook oxidatieve stress tegengaat in de hersenen van muizen, heb ik besloten om mijn dosis broccoli-extract te verdubbelen. Op de verpakking stond al het advies om 6 pillen per dag te nemen. Dat is 500 mg broccoli-extract per capsule met minimaal 0,5% sulforafaan. Ik slikte lange tijd slechts 3 pillen per dag om de kosten van de pillen een beetje te drukken, maar ik ga nu kijken wat het effect is als ik de komende maanden 6 capsules per dag neem.

Wordt vervolgd dus.

Bronnen

Barjui, S.P., Reiisi, S. & Bayati, A. (2017). Human glutathione s-transferase enzyme gene variations and risk of multiple sclerosis in Iranian population cohort. Multiple Sclerosis and Related Disorders 17, 41-46.

Li, B. et al. (2013). Sulforaphane ameliorates the development of experimental autoimmune encephalomyelitis by antagonizing oxidative stress and Th17-related inflammation in mice. Experimental Neurology 250, 239-249.

Yoo, I.H., Kim, M.J.,, Kim, J., Sung, J.J., Park, S.T. & Ahn, S.W. (2019). The Anti-Inflammatory Effect of Sulforaphane in Mice with Experimental Autoimmune Encephalomyelitis. Journal of Korean Medical Science 34(28): e197.

Zha, Z., Liu, S., Liu, Y., Li, C. & Wang, L. (2022). Potential Utility of Natural Products against Oxidative Stress in Animal Models of Multiple Sclerosis. Antioxidants 11(8): 1495.