Net als zoveel mensen met multiple sclerose (MS) heb ik als puber de ziekte van Pfeiffer gehad. De ziekte van Pfeiffer wordt veroorzaakt door het epstein-barrvirus, ook wel bekend als het humaan herpesvirus 4 (HHV4). Veruit de meeste mensen met MS hebben een infectie met epstein-barrvirus meegemaakt en mensen die in hun jonge jaren geïnfecteerd zijn met dit virus hebben 32 x meer kans op het ontwikkelen van MS dan mensen die dit niet hebben meegemaakt.
Zo is er in 2022 een langdurige studie gepubliceerd waarbij meer dan 10 miljoen jongeren gedurende 20-jaar werden gemonitord. Van de 801 individuen die in die periode MS had ontwikkeld, was er slechts één die níet was geïnfecteerd met het epstein-barrvirus. De onderzoekers van deze studie zien dit virus daarom als een van de veroorzakers van MS.
MS is een aandoening waarbij het immuunsysteem delen van de hersenen en/of ruggenmerg aantast. Het gaat dan om een vettige witte stof, genaamd myeline. Deze myeline vormt een beschermlaagje om de uitlopers van neuronen. Deze uitlopers verbinden de neuronen met andere neuronen (zoals de zenuwcellen op andere plekken in het lichaam) of spieren en sturen daarmee het lichaam aan. De beschermlaag van myeline zorgt ervoor dat deze aansturing soepel verloopt. Bij mensen met MS zijn een aantal van deze beschermlagen dus aangetast, waardoor de aansturing dus minder soepel verloopt. Het gevolg is dat sommige spieren niet meer goed werken of dat iemand met MS op sommige plekken pijn of spasmes ervaart.
Voor de link tussen dit virus en de aantasting van de myeline is het goed om even in de werking van het immuunsysteem te duiken. Het immuunsysteem is erop gemaakt om het lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen. Er zijn verschillende onderdelen van het immuunsysteem die zulke ziekteverwekkers opmerken. Zij communiceren de aanwezigheid en de kenmerken van dit virus met andere delen van het immuunsysteem, die vervolgens hun best gaan doen om deze ziekteverwekkers uit te schakelen.
In het geval van het epstein-barrvirus pikken de zogenaamde B-cellen van het immuunsysteem de kenmerken van dit virus op en zij communiceren dit aan de T-cellen. De T-cellen slaan deze informatie vervolgens op en jagen dan op de virusdeeltjes om ze onschadelijk te maken.
En nu blijkt uit een recent onderzoek dat deze kenmerkende eigenschappen van het epstein-barrvirus moleculair ontzettend veel lijken op een stofje dat zich bevindt in myeline en de voorlopers van deze myeline, de oligodendrocyten. Wanneer de T-cellen dan in aanraking komen met myeline of oligodendrocyten, dan hebben zij het idee dat zij te maken hebben met het epstein-barrvirus. Het gevolg is, dat zij de myeline aanvallen en aantasten. Dat is in ieder geval de laatste theorie.
Maar in principe horen de T-cellen ook niet thuis in de hersenen en ruggenmerg. Er bestaat zoiets als een bloed-breinbarrière die hersenen beschermt tegen ziekteverwekkers en ook de T-cellen tegenhoudt. Maar als er sprake is van bijvoorbeeld ontstekingen, ontstaan er openingen in deze bloed-breinbarrière, wat de T-cellen toegang geeft tot je hersenen en ruggenmerg. Als je MS hebt, zoals in mijn geval, wil je dus voorkomen dat er veel T-cellen in je hersenen en ruggenmerg terecht komen, zodat ze daar zo min mogelijk schade aan kunnen richten. In een volgende blog zal ik me verdiepen in het gezond houden van de bloed-breinbarrière om dit te voorkomen.